به نقل از «ایسنا»

چراغ این آسیاب هنوز روشن است

تاریخ انتشار: ۲۰ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۲۶۸۷۹۴

ایسنا/خراسان رضوی بد نیست بدانید سال‌ها پیش به‌ قدر مرور خاطرات، در خانه بزرگترهای فامیل، دو سنگ بزرگ دایره‌ای شکل بود که به آن "دستاس" می‌گفتند. اگرچه عمر من هم به استفاده از این ابزار قدیمی برای آرد کردن گندم قد نمی‌دهد اما شنیده بودم از سختی‌هایی که در قدیم برای همه‌چیزها از آرد کردن گندم و پختن نان و.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

.. متحمل می‌شدند اما با همه این سختی‌ها پر از شیرینی‌هایی بوده است.

قدیم‌ترها برای تهیه آرد گندم و سایر غلات، دانه‌ها را بین دو سنگ که یکی ثابت و دیگری که به‌ وسیله دست نگهداری و روی دانه‌ها فشرده و غلتانده می‌شد، خرد می‌کردند. این آسیاب‌های کوچک دستی دو سنگ دایره‌ای شکل داشت که روی‌هم قرار می‌گرفت که باید گندم را مشت‏ مشت میان آن دو سنگ می‌ریختی و آن را با دسته چوبی که داشت چندین بار می‌چرخاندی تا گندم‌ها به آرد تبدیل شوند.

 به‌ مرور زمان، استفاده از آسیاب‌های آبی و بادی برای آرد کردن گندم و جو استفاده می‌شد، هر خانواده‌ای کیسه‌ گندم را به آسیابان می‌سپرد و آسیاب به‌ نوبت گندم‌ها را آرد می‌کرد. هرچند گذر زمان و زندگی شهرنشینی و گذر سنت به مدرن تهیه آرد در آسیاب‌های قدیمی را منسوخ کرده و کمتر دیده می‌شود کسی برای آرد کردن گندم و جو خود به سراغ آسیابان برود. امروز جز برای پخت کیک و شیرینی در خانه‌ها، کمتر پیش می‌آید کسی برای تهیه نان در منزل آرد نیاز داشته باشد.

"سیدمهدی اسماعیلی" که در جنوب خراسان رضوی به کار آسیابانی مشغول است و برای احیای آسیاب پدر مرحومش، به شغل آسیابانی ادامه داده است، به ایسنا گفت: در گذشته در کنار پدرم مشغول این کار شدم و هنوز هم چراغ این آسیاب را روشن نگه‌ داشته‌ام تا با خدمت به مردم، روزی حلالی برای خانواده کسب کنم.

وی ادامه داد: در گذشته هم نان درآوردن سخت بود، هم نان درست کردن و آرد به عمل آوردن به‌طوری‌که در برخی از خانه‌ها، آسیاب‌های کوچک دسته چوبی دستاس را چندین بار می‌چرخاندند تا گندم‌ها خوب له‌ شده و به آرد تبدیل شوند.

او گفت: خانواده‌های پرجمعیت ترجیح می‌دادند برای تهیه نان مورد نیازشان گندم تهیه کنند و آن‌ها را به آسیابان‏های قدیمی برای آرد شدن بدهند و برای این کار چندین آسیاب در کاشمر و روستاها وجود داشت.

وی که بیش از ۲۰ سال است آسیابانی می‌کند، افزود: اجدادم همه دارای آسیاب بودند و حتی پدر بزرگم در اوایل کارش آسیاب آبی در منطقه داشته است.

اسماعیلی با بیان اینکه آسیاب پدرم در ابتدا با سوخت گازوئیل کار می‌کرده و حدود سال‌های ۱۳۶۰ برقی شد، گفت: امروز بیشتر روستائیان، گندم را برای آرد کردن به شهر می‌آورند و در شهر هم اغلب در محله‌های قدیمی که تنور دارند برخی خانواده‌ها گندم خریداری کرده و برای آرد کردن به آسیابم می‌آورند.

وی با بیان اینکه در گذشته تا ۱۰۰۰ کیلو گندم را در روز آرد می‌کردیم ولی الان به کمتر از ۲۰۰ کیلو در روز رسیده است، عنوان می‌کند: خشکسالی و خاموشی چاه موتورهای کشاورزی در زمستان کشت گندم را کم کرده، به همین دلیل هرکس قیمتی برای گندم اعلام می‌کند.

این آسیابان درباره دریافت هزینه آرد کردن گندم‌ها از رسم قدیمی می‌گوید که به ‌صورت دریافت کالا بوده به‌ طوری‌که در ازای آرد کردن هر ۱۰ کیلو گندم، یک کیلو آرد حق‌الزحمه آسیابان می‌شده که این رسم از گذشته بوده و البته مشتری می‌تواند در ازای هر ۱۰ کیلو گندم یک کیلو آرد یا همین مبلغ را به ‌عنوان حق‌الزحمه به آسیابان بدهد.

وی ادامه داد: کار در آسیاب به ‌نوبت است و گندم‌هایی را که مردم می‌آورند همچون گذشته به‌ نوبت آرد می‌کنم، اما با توجه به اینکه مقدار گندم برای آرد کردن کمتر شده و از روستا هم سفارش دارم سعی می‌کنم برای اینکه روستائیان کمتر رفت ‌و آمد داشته باشند برای آن‌ها نوبت را در آسیاب رعایت نکنم و کارشان را زودتر انجام می‌دهم.

اسماعیلی تصریح کرد: بر اساس درخواست مشتری کار بلغور کردن گندم و حتی جدا کردن سبوس از آرد را انجام می‌دهم و برای اینکه امور زندگی‌ام بگذرد گندم خریداری می‌کنم و آرد و بلغور تهیه و به بازار ارائه می‌دهم.

وی گفت: در گذشته این‌ همه نانوایی وجود نداشت و در بیشتر خانه‌ها تنور برای پخت نان بود، اغلب مردم گندم برای مصرف سالیانه خود و خانواده خریداری می‌کردند و به ‌مرور زمان گندم‌ها را آرد و نسبت به پخت نان اقدام می‌کردند.

اسماعیلی که موهای سپیدش را رنگ کرده تا سفیدی‌اش مشخص نشود، افزود: موهایم نه در آسیاب اما از گرفتاری روزگار سفید شده است.

او اظهار کرد: امروز هزینه‌های آسیاب‌ها هم زیاد شده است به‌گونه‌ای که به ‌طور متوسط در هر دوره بیش از ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان هزینه برق آسیاب می‌شود و به دلیل همین هزینه‌های زیاد آسیاب‌های روستاها تعطیل شده‌اند.

وی عنوان کرد: هر سه سال یک‌بار باید سنگ‌های آسیاب را عوض کنیم و سالی دو دفعه هم تیز شوند که هزینه‌های این سنگ‌ها از ۲۰۰ هزار تومان به بیش از ۲میلیون تومان رسیده و باید دو ماه زودتر سفارش سنگ بدهیم، هرچند بهترین سنگ آسیاب برقی در تبریز تولید می‌شود و در گذشته آسیاب‌های بادی و آبی با سنگ‌های کوه که به‌خوبی تراشیده می‌شدند تهیه می‌شده است.

اسماعیلی با بیان اینکه امروز پختن نان در خانه‌ها کم شده و همین کارِ آسیابانی را کساد کرده به‌ طوری‌که در گذشته به ‌قدری گندم دریافت می‌کردیم که از صبح تا شب آسیاب کار می‌کرد و باز هم مجبور بودیم قول چهار روزه برای بردن آرد به مشتری بدهیم، ولی الان همان روز آرد کردن گندم را انجام می‌دهیم.

وی که این روزها به دلیل تعطیلی آسیاب‌ها در کوهسرخ و بردسکن مشتریانی از شهرهای اطراف هم دارد، بیان کرد: هرچند دوستانی دارم که طبق سنت قدیمی گندم می‌کارند اما امروز گندم خیلی کم است و هر کیسه ۵۰ کیلویی بیش از ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان قیمت دارد.

این آسیابان افزود: به دلیل کاهش بارندگی علاوه بر گندم دیم، کشت جو نیز کم شده به‌طوری‌که در سال ۹۸ فقط سه تن جو آرد کردیم.

وی گفت: الان کسانی هستند که به‌عنوان نانوای خانگی مراجعاتی دارند و با آن‌ها همکاری می‌کنم و آرد مورد نیاز آن‌ها را برای پخت نان تأمین می‌کنم.

از تنها آسیابان شهر که دور می‌شوم یاد روزهای کودکی می‌افتم که بوی پختن نان کوچه‌ها را معطر می‌کرد. دورهمی زنان برای پخت نان رونق داشت و هر خانواده‌ای که تنورخانه‌اش روشن می‌شد همسایه‌ها را هم به صرافت می‌انداخت تا آرد خود را خمیر کرده و نانی بپزند. اما زندگی ماشینی، پیچیدن بوی نان را از هرکوچه و پس‌کوچه‌ای گرفته و سنت‌های قدیمی را کم‌رنگ کرده است و دیگر بوی نان خانگی در کوچه‏ کوچه این شهر نمی‌پیچد.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی شهرستانها آسیاب آرد و نان روستا استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی شهرستانها استانی فرهنگی و هنری آرد کردن گندم برای آرد کردن کردن گندم آسیاب ها برای پخت پخت نان گندم ها خانه ها دو سنگ

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۲۶۸۷۹۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

معلم، نویدبخش آینده روشن

به گزارش خبرگزاری صداوسیما کیش، صالح بهرام پور با تبریک دوازدهم اردیبهشت، روز معلم، یاد و خاطره استاد شهید مرتضی مطهری را گرامیداشت.

مدیر آموزش و پرورش کیش در پیام خود آورده است: بسم الله الرحمن الرحیم

ن وَالقَلَمِ وَ ما یَسْطُرُونَ؛ سوگند به قلم و آنچه می‏نویسند

معلم، پرچم دار علم و دانش، پیام آور سعادت انسان‌ها، پرورش دهنده نسلی متعهد، خلاق، پویا، اندیشمند و آینده ساز و نوید بخش آینده‌ای روشن برای کشور است. روز معلم، روز بزرگداشت سنت‌های پسندیده خدا و تعظیم علم و معرفت است.

گرامی می‌داریم یاد و خاطره بزرگ معلم انقلاب اسلامی، استاد شهید مرتضی مطهری و فرصت را مغتنم شمرده تا گل سپاس را تقدیم به معلمان و مربیانی نماییم که نقش ایمان را بر لوح جان و ضمیر‌های پاک حک می‌کنند و ندای فطرت را به گوش همه می‌رسانند. اینجانب سپاس خویش را به محضر همه معلمان و مربیان که فرزندان این مرز و بوم وامدارشان هستند ابراز داشته و تلاش‌های بی شائبه تلاشگران عرصه علم و مجاهدان صحنه عمل را ارج نهاده و روز معلم را به تمامی معلمان کشورم، پویندگان راستین وادی علم، معرفت و دانایی، به‌ویژه جامعه فرهیخته فرهنگیان آموزش وپرورش منطقه کیش صمیمانه تبریک عرض نموده و سعادت و بهروزی یکایک آنان را از درگاه پروردگار متعال مسألت می‌نمایم.

امید آن دارم در پرتو توجهات حضرت ولی‌عصر (عج) و رهنمود‌های رهبر معظم انقلاب اسلامی و تلاش دولتمردان و در سالی که مزین به‌نام جهش تولید با مشارکت مردم است، بیش از پیش شاهد رشد، تعالی و بالندگی آموزش و پرورش کشورمان باشیم.

صالح بهرام پور
مدیر آموزش وپرورش منطقه آزاد تجاری صنعتی کیش